Informacje przyrodnicze
Na wiosnę pojawia się całe mnóstwo roślin, które nie tylko ładnie wyglądają, ale są lecznicze i można je wykorzystać w kuchni. Jedną z nich jest Czosnek niedźwiedzi (Allium ursinum L.) Występuje głównie na południu polski, lecz można go też znaleźć na naszych terenach. Bytuje w typowych lasach liściastych. Jego liście podobne są do trującej Konwalii majowej (Conwallaria majalis L.) dlatego przed zakwitnieniem może być z nią mylony. Czosnek niedźwiedzi z racji wielostronnego zastosowania w kuchni jest uprawiany w przydomowych ogródkach. Należy użytkować go wstanie świeżym, gdyż suszony traci substancje czynne. Liście są zalecane jako składnik wiosennych zup. Można nimi doprawiać sałatki, duszone warzywa i masła ziołowe. Liście wraz z cebulką są używane do kiszenia. Można je również marynować w oliwie.
Ma silniejszy aromat niż Czosnek pospolity (Allium sativum L.) oraz podobne właściwości lecznicze. Działa antyseptycznie, antybiotycznie, przeciwgrzybiczo. Jest przydatny przy leczeniu chorób górnych dróg oddechowych. Zawiera olejki lotne, witaminę C, E, prowitaminę A, sole mineralne fosforu, potasu, magnezu. Ważnym aspektem jest też jego wysoki poziom żelaza, aż o 30% przewyższający zawartość w Czosnku pospolitym.
Drugą rośliną, którą chciałbym przedstawić jest powszechnie występujący Podagrycznik pospolity (Aegopodiom podagraria L.) Rośnie całymi łanami i szybko się rozmnaża przez kłącza. Raz zawleczony do ogródka może stać się bardzo uporczywym chwastem. Ale ten „chwast” ma szerokie zastosowanie w kuchni i w ziołolecznictwie. Jak sama nazwa mówi Podagrycznik jest wykorzystywany w leczeniu podagry, ale nie tylko: również w stanach zapalnych nerek i pęcherza moczowego. Świeże rozgniecione liście w postaci maseczki działają oczyszczająco, można też robić z nich okłady łagodzące oparzenia oraz użądlenia owadów. Napar z ziela i kłączy działa moczopędnie i jest stosowany w chorobach reumatycznych.
Częścią jadalną są młode, jeszcze nie wyrośnięte pędy z liśćmi i ogonkami. Po sparzeniu wrzątkiem można z nich sporządzać sałatkę o aromatycznym, nieco gorzkim smaku i zapachu pietruszki. Nadają się jako warzywo do zupy, na przykład barszczu. Inną propozycją zastosowania jest duszenie liści podagrycznika z cebulą i czosnkiem oraz z kilkoma innymi roślinami jadalnymi jak i leczniczymi takimi jak Pokrzywa zwyczajna (Urtica dioica L.), Gwiazdnica pospolita (Stellaria media L; Vill), Mniszek lekarski (Taraxacum officinale F.H.), Czosnaczek pospolity (Alliaria petiolata M.Bieb.), Czosnek winnicowy (Allium vineale L.). Po doprawieniu solą, kurkumą, gałką muszkatołową i sokiem z cytryny otrzymujemy pyszne pesto idealne do makaronu, ale też jako dodatek do mięs, gotowanych jaj i ryb. Zastosowane rośliny do wykonania pesto to mój własny przepis, a wykonane pesto jest naprawdę smaczne. Wszystkim polecam ten przepis.
Kolejna roślina to Podbiał pospolity (Tussilago farfara L.) występuje w lasach i na przydrożach.
Jest rośliną wskaźnikową (gleby wapienne). Ma piękne kwiaty przypominające słońce, kwitnie przed rozwojem liści. Kwiaty zawierają cukry, olejek eteryczny, sole mineralne, kwasy organiczne oraz śluz i związki goryczowe. W ziołolecznictwie roślina stosowane wewnętrznie w niezytach górnych dróg oddechowych, zewnętrznie przy oparzeniach słonecznych i w stanach zapalnych skóry. Odwar i napar z liści podbiału stosowany jest dolegliwościach górnych dróg oddechowych- chrypie, nieżycie oskrzeli, astmie oskrzelowej a także w stanach zapalnych śluzówki żołądka i jelit.
Całkiem młode liście zaleca się spożywać na surowo. Poszatkowane stanowią dodatek do świeżych sałatek. Można nimi posypywać zupy bezpośrednio przed podaniem. Starsze liście są znacznie twardsze i nadają się do użycia po ugotowaniu. Po sparzeniu wrzątkiem liście można wykorzystać podobnie jak liście kapusty, do zawijania farszu mięsnego lub warzywnego.
Odsłony: 333